Augustin Sokolovski
19 sierpnia Kościół świętuje Przemienienie Pańskie. Kościół jest stowarzyszeniem wierzących. Dlatego to święto jest ważnym powodem do refleksji nad znaczeniami dnia. Jest to święto pochodzenia biblijnego, a treść pisma świętego jest niewyczerpana. Bóg wcielił się w ludzkie słowo.
Według Ewangelii Pan Jezus wstąpił na górę Tabor z apostołami Piotrem, Jakubem i Janem i przemienił się przed nimi. Jezus z Nazaretu rozmawiał z prorokami Mojżeszem i Eliaszem.
Głos Boga i Ojca oznajmił, że na Jezusie spoczywa "Łaska". Późniejsze odkrycie odkupieńczej tajemnicy ujawniło, że przychylność Boga wobec ludzi pochodzi od samego Jezusa.
Wydarzenie Przemienienia jest opisane w Ewangelii Mateusza, Marka i Łukasza (Mt.17; 1-6; Mk.9; 1-8; Łk.9; 28-36), a także w soborowym liście Piotra (2 Pet.1;17-18).
W ziemskim życiu Chrystusa były objawienia chwały. Było to zarówno chodzenie po wodach, uzdrowienia i inne cuda, w tym oczywiście wskrzeszanie zmarłych. Jednak On sam pozostał niejako niewidzialny. Posłany przez Ojca Jezus czynem jawił wielką sztukę samoukrycia się Boga, który stworzył ten świat w wolności bez przymusu wolnego tworzenia dobra. "Jezus był łagodny i pokorny sercem" - mówi Ewangelia (Mt.11,29). "Mój niedumny Bóg" - nazywał Pana Symeon Nowy Teolog (949-1022). Jednocześnie Jezus stał się samobjawieniem Ojca. W tym jest zawarta istota chrześcijańskiego rozumienia bytu.
Wyjątkowość Przemienienia jest w objawieniu chwały Bożej, która była nakierowana na Jezusa Chrystusa. Według Ewangelii, "im ukazał się Eliasz z Mojżeszem, którzy rozmawiali z Jezusem" (Mk.7,4). "Z wielkiej chwały przyniósł Mu taki głos: ten jest Syn mój umiłowany, w którym jest moja łaska" – napisano w liście apostoła Piotra (2 Piet.1,17).
Ostatnie słowa narracji Przemienienia w Ewangelii wskazują, że jest ona bezpośrednio związana z krzyżem Chrystusa. Pan objawił swoją chwałę, po czym oznajmił apostołom nadchodzące cierpienie. "A kiedy zeszli z góry, Jezus im zabronił głosić to, czego byli świadkami, mówiąc: nie mówcie nikomu o tej wizji, dopóki Syn Człowieczy nie powstanie z martwych. Albowiem Syn Człowieczy ucierpi " (por.17;9.12).
Dlatego nie jest przypadkiem, że czterdziestego dnia po przemienieniu obchodzone jest Wywyższenie Krzyża. Dzień ten poświęcony jest uzyskania krzyża Chrystusa przez cesarzową Helenę w 326 roku w Jerozolimie i jego przywrócenie przez cesarza Herakliusza w 629 roku z niewoli perskiej. Taka historyczna diachronia jest bardzo ważna dla wyjaśniania pochodzenia święta.
Oba te wydarzenia w swoim czasie symbolizowały triumf chrześcijańskiej państwowości w postaci istniejącego wówczas Cesarstwa Rzymskiego. Jest to ważne do tego stopnia, że sam termin "prawosławie" zaczął oznaczać wyznanie oficjalnie wspierane przez władzę chrześcijańską.
Z czasem historyczne znaczenie tego święta straciło na znaczeniu, zmieniło się jego ideologiczne wypełnienie. Wywyższenie stało się krzyżowym biegunem jesieni. W swoim przypomnieniu o cierpieniach Zbawiciela Przemienienie tworzy semantyczną jedność z Wywyższeniem.
W ten sposób w ostatnich dniach lata powstaje osobna opowieść o chwale Boga i odkupieniu stworzenia. Na podobieństwo współczesnych powieści, postmodernistycznych, ta mała kompletność zdobi znaczenie nazwa „Rok Pański”, jak w języku Kościoła nazywa się rok liturgiczny i tu jednocześnie przychodzi nam na pamięć analogicznie nazwana wielka książka Iwana Szmelewa (1873-1950)!
Opis Przemienienia w Ewangelii Marka zawiera jeden niezwykły szczegół. Porównując szaty Pana ze śniegiem, Ewangelista mówi, że ich biel była tak doskonała, jak "nikt na Ziemi nie może doskonalej wybielić" (Mk.9,3).
Idąc śladem Ewangelii, wzmiankę o wybielaczu ponownie natykamy na stronach Księgi Dziejów Apostolskich. W imieniu Jezusa Apostołowie dokonywali wielu cudów, szerzyła się chwała Chrystusa, wszechświat został przemieniony przez Ducha Świętego. Pewnego razu, gdy na sądzie Sanhedrynu Paweł zaczął głosić Chrystusa, arcykapłan rozkazał tym, którzy stali przed nim, uderzyć go w usta. "Bóg będzie Cię bił, ściano podbielona" - padły słowa Pawła (dz.23;1-3).
Śnieżnobiałe szaty Chrystusa stały się znakiem autentyczności jego mesjanizmu. Według Apokalipsy białe szaty staną się symbolem przemienionej w Chrystusie ludzkości (obj.6,11). Temu światłu prawdy do końca czasów przeciwstawia się "podbielana sprawiedliwość" ludzkiej religijności. I tak jak to było z Pawłem, będzie uderzać uczniów Chrystusa w usta, aby spowolniać Przyjście Pana (2 Tes. 2,6) i powstrzymać świat przed Przemianą.