Augustyn Sokołowski
Dziś Kościół Prawosławny świętuje pochodzenie Szlachetnego Drzewa Życiodajnego Krzyża Pana Naszego Jezusa Chrystusa. Uroczystość liturgiczna rozciąga się na jeden dzień przedświąteczny i jeden świąteczny, co oznacza, że odbywa się ona co roku w przez 2 dni, a mianowicie 13 i 14 sierpnia.
W rzeczywistości jest to święto historyczne. Jest związane ze średniowiecznym życiem stolicy Cesarstwa Wschodniorzymskiego, Konstantynopola. Co roku w tamtym dniu w Mieście, jak wówczas nazywano stolicę cesarstwa, odbywała się uroczysta procesja krzyżowa z obnoszeniem cząsteczki Krzyża Pańskiego.
Częstokroć, nierzadko w sierpniowym letnim upale w Mieście wybuchały śmiertelne epidemie. Wynos Krzyża, mocą łaski boskiej, modlitwy całego Kościoła i ludu Bożego, powodowało, że epidemie faktycznie wygasały.
Obchody ku czci Krzyża Pańskiego mają też inne znaczenie historyczne. Tak więc, zgodnie z twierdzeniami wielu historyków Rosyjskiego Kościoła Prawosławnego, w tym dniu w 988 r.nastąpił Chrzest Rosji.
Z czasem historyczne znaczenie święta Pochodzenia Drzewa Chrystusowego zostało częściowo lub nawet gdzie-niegdzie całkowicie zapomniane.
Świętowanie chrztu Rosji jest obchodzone przez Rosyjski Kościół Prawosławny w dniu pamięci Równego Apostołom księcia Włodzimierza.
Miasto Konstantynopol w 1930 roku zostało przemianowane na Stambuł osobistą decyzją ówczesnego tureckiego przywódcy państwa - Kemala Ataturka. Ludność prawosławna, Romejczycy, jak nazywali siebie prawosławni Grecy Azji Mniejszej, zostali przymusowo wypędzeni z tego terytorium. Prawosławni pozostawieni w Mieście byli stale prześladowani, ich liczba zmniejszała się i stopniowo zanikała.
Jednak na mocy woli Boga, Pana Naszego, dzień Pochodzenia Drzewa Chrystusowego nabrał znaczenia nie tylko historycznego, a jednocześnie teologicznego. Obecnie jest świętowane przez Kościół Prawosławny, jako szczególna, letnia uroczystość ku czci Krzyża Pańskiego.
Krzyż jest naszym Obrońcą i Pomocą, jest naszą Nadzieją. Krzyż jest znakiem zwycięstwa Chrystusa nad piekłem i śmiercią.
"Ja jestem Zmartwychwstaniem i Życiem" - mówi Pan w Ewangelii (J 11,5). Oznacza to, że zmartwychwstanie jest nie tylko wydarzeniem historycznym, lecz jednocześnie teologicznym, a także nosi jedno wielu imion Pana Jezusa - Baranek Boży, Amen, Świadek Wierny i Prawdziwy, - naszego Króla Chwały.
"Jeśli Chrystus nie zmartwychwstał - wiara nasza nie ma sensu" - pisze apostoł Paweł (1 Kor.15,4), w ten sposób Krzyż Chrystusa nie jest oddzielony od Zmartwychwstania. Dlatego w modlitwie my i Kościół, jako społeczność wierzących, "nie mająca, gdzie pochylić głowę" (por.Mt 8,20) jesteśmy wędrującym w Historii, ubogim i prześladowanym ciałem Pana Jezusa Chrystusa i nie tylko wspominami o Krzyżu Chrystusa w swojej modlitewnej refleksji jako o przedmiocie, symbolu, ale także zwracamy się do Krzyża jako do Osobowości.
Krzyż to imię Pana Jezusa Chrystusa. Życiodajnym Krzyżem jest sam Pan Bóg.