Augustin Sokolovski
Imię "Teodor" w tłumaczeniu z języka greckiego oznacza "dar Boży". Prawosławie zawsze postrzegało zarówno samo życie, jak i wiarę w Pana Boga, jako wielki niewyobrażalny dar. Dlatego nie jest przypadkiem, że liczba świętych noszących to imię w prawosławnym menologium jest bardzo duża.
Być może najbardziej znanymi i czczonymi świętymi Teodorami w naszych czasach są święci Teodor Stratilat (281-319) i Teodor Tyron (+306), ihumen i stronnik walki z ikonoklazmem w Konstantynopolu Teodor Studyt (759-826), a także, w Kościele rosyjskim, żyjący w nie tak odległych od nas czasach sławny dowódca Teodor Uszakow (1745-1817). Był on wielkim wojownikiem i dowódcą swoich czasów, a był wprowadzony do grona świętych za nieugiętą wiarę i nieustępliwość w kwestiach moralności. Dlatego, za to, zgodnie z tradycją prawosławną, w kalendarzu liturgicznym nazywany jest sprawiedliwym.
Wśród wielkich świętych starożytności chrześcijańskiej, których obecnie już nikt nie pamięta, a w swoich czasach bardzo czczonych, jest święty mnich Teodor Studyt. Urodził się w połowie VI wieku i odszedł do Pana w 613 roku. Jego służba Bogu odbywała się głównie w historycznym regionie Galacji, w centrum Azji Mniejszej, w okolicach dzisiejszej Ankary. Nazwa "Sikeot" pochodzi od nazwy miejscowości o tej samej nazwie, w której urodził się Święty.
Teodor był ascetą, mnichem, pokutnikiem, założycielem klasztorów, wizjonerem i cudotwórcą. Bardzo obszerne w treści i bogate w szczegóły, pełne znaków i symboli życie Teodora zostało opisane przez jednego z jego najbliższych uczniów. W nim Teodor pojawia się nam z całą mocą swojego świątobliwego powołania, jako człowiek sprawiedliwy, podobny do biblijnych proroków człowiek epoki, pomocnik zwykłych ludzi i nauczyciel bizantyjskich władców. Święty uzdrawiał chorych i miał władzę nad zwierzętami i przyrodą. W każdym ze swoich rodzajów powołań Teodor był tak spełniony w Chrystusie, że po dokładnym zapoznaniu się z jego biografią może się wydawać, że mamy do czynienia z różnymi, a jednocześnie wyjątkowo wielkimi świętymi.
W tym samym czasie, podczas swojego długiego życia, Święty był w życiu samotnym ascetą, wędrownym ascetycznym kaznodzieją, nie przestając nim być nawet wtedy, zgodnie z przyzwaniem Boga, pełnił trudy igumena klasztoru, i nawet biskupa.
Tak więc, po nazwie swojej katedry biskupiej, Święty nazywa się również Teodorem Anastasiupolskim. Pod koniec życia Teodor opuścił katedrę i zakończył dni w zupełnej ascezie. Ta decyzja nie przyszła mu łatwo. Oprócz wewnętrznych wątpliwości potrzebna była zgoda patriarchy i zgoda cesarza.
Święty był świadkiem wielkich wydarzeń tamtych czasów. Pewnego razu podczas procesji w Konstantynopolu krzyże cerkiewne w widoczny sposób pochyliły się. Święty Teodor widział w tym złowieszczy omen. Wkrótce doszło do najazdu Persów, a następnie rozpoczęły się podboje arabskie. Teodor żył w tym samym czasie co muzułmański prorok Mahomet.
Przez całe życie Teodor w szczególny sposób czcił świętego wielkiego męczennika Jerzego. Teodor od najmłodszych lat czuł nad sobą szczególną opiekę ze strony tego Wielkiego Męczennika; raz Teodor został wybawiony przez niego z ciężkiej choroby. Zdarzało się, że doznawał Jego objawień modlitewnych, a w trudnych chwilach swojego życia otrzymywał od niego porady, widział Go w widzeniach.
Święty odszedł do Pana 5 maja, w przeddzień obchodów pamięci wielkiego męczennika świętego Jerzego. Dlatego dni pamięci świętych Teodora i Jerzego w prawosławnym menologium następują jeden po drugim.
Teodor – to życie przeżyte z daru Bożego. Dzień śmierci był błogosławieństwem dla wielkiego Świętego danym Mu przez Boga, którego on sam szczególnie czcił i kochał. Zdolność do bycia na służbie bliźnim i i pozastawienie wysokiego urzędu w imię boskie, odmowa oddawania się prawdziwie wielkiej i chwalebnej służbie dla dobra duchowego, świadczy o wyjątkowym charakterze tego świętego. Życie jest dane nam, aby nauczyć się żegnać ze światem. Wspomnienie o św. Teodorze jest takim proroczym przesłaniem.