Dr. Augustin Sokolovski
Struktura świąt i przeżywania Wielkiego Postu jest niezwykła ze względu na swoją głęboko przemyślaną złożoność.
Tak więc w pierwszą sobotę, zwaną na cześć wielkiego męczennika Teodora Tyrona, Kościół, na pamiątkę cudu dokonanego przez świętego Teodora w Konstantynopolu, świętuje symboliczne zwycięstwo chrześcijaństwa nad pogaństwem w osobie cesarza Juliana Apostaty (361–363).
Cesarz Julian z powodu czynów, jakie dokonał w czasie swojego panowania stał się prototypem walki bezbożnego i antychrześcijańskiego państwa z chrześcijaństwem i Kościołem jako instytutem. Historycznie Julian Apostata dążył do odrodzenia pogaństwa. Jako cesarz, a jednocześnie filozof i myśliciel, będąc wcześniej ogłoszonym na kandydata chrześcijanina, dobrze znał religię chrześcijańską. Dlatego wykorzystał wiele aspektów życia zewnętrznego i wewnętrznego ówczesnego Kościoła powszechnego do zreformowania pogaństwa.
W tym sensie Julian stał się archetypem „bohaterów” procesów sekularyzacji, którzy wykorzystywali i wykorzystują wartości religijne Kościoła do stworzenia nowej ideologii, w szczególności religii cywilnej, czy państwowej.
W tym kontekście obchody ku czci Teodora Tyrona to nie tylko wspomnienie jednorazowego cudu Świętego w historii Konstantynopola, ale jest to również symbol i wielkość zwycięstwa chrześcijaństwa nad pogaństwem we wszystkich jego formach.
Z kolei pierwsza niedziela Wielkiego Postu poświęcona jest zwycięstwu nad ikonoklazmem. Ten przydarzył się Kościołowi wschodniemu w VII–VIII wieku. Wiodącymi, napędowymi siłami tego procesu była władza cesarska i, paradoksalnie, najwyższa hierarchia kościelna Wschodniego Cesarstwa Rzymskiego, w naszych czasach konwencjonalnie nazywanego Bizancjum.
Ikonoklazm został zdecydowanie obalony i pokonany na VII Soborze powszechnym, który obradował w Nicei w 787roku, oraz na Soborze miejscowym w Konstantynopolu w 843 r. Te dwa sobory są wspominane z wdzięcznością w trakcie liturgii pierwszego tygodnia Wielkiego Postu.
W tym dniu, który nazywamy "Triumfem Ortodoksji” lub po prostu "Dniem Prawosławia", Kościół jednocześnie wspomina siedem soborów powszechnych, najważniejszych soborów lokalnych starożytnego Kościoła, a także ojców i nauczycieli Kościoła, którzy stali się autentycznymi wyrazicielami tradycji Apostolskiej w historii Kościoła i wszechświata.
Kościół świętuje cześć wszystkich tych, którzy przyczynili się do powstania i rozprzestrzenienia wyznania ortodoksyjnego. Kościół wspomina z wdzięcznością wszystkich tych, którzy działali w imię Chrystusa Pana i byli zamęczeni za to, i którzy cierpieli w latach nacisku potężnych i wrogich złudzeń i herezji. Obecnie imiona wielu z nich były, niestety, zapomniane.
Dlatego w dniu Triumfu Prawosławia Kościół głosi nieustanną i wdzięczną pamięć wszystkich ich, ojców i nauczycieli Kościoła. Pamięć o nich, a zwłaszcza Ojców Kościoła, jawi się jako nakaz i cnota. Jest to bardzo ważny element wyznania prawosławnego. 'Wierzę w komunikowanie się Świętych” – oto jak głosi Kościół ten dogmat ustami starożytnego Apostolskiego Wyznania wiary.
„Regula wiary i wzór cichości” - czytamy w modlitwie, skierowanej do świętych biskupów. Przypomnijmy, że zgodnie z nauką i kanonami Kościoła Episkopat jest nosicielem ciągłości tradycji apostolskiej. Dlatego każdy biskup jest powołany, aby stać się apostołem, ojcem, przewodnikiem i nauczycielem swojej trzody wiernych, a w perspektywie - całego Kościoła Powszechnego.
Tak dzięki łasce Bożej, stało się z Janem Chryzostomem, Augustynem z Hippony i innymi wielkimi świętymi biskupami. W tłumaczeniu na współczesny język słów modlitwy oznacza to, że ojcowie i nauczyciele Kościoła byli przykładem, stali się lama przewodnią i normą, właściwą wiarą i nienaganną cnotą moralną.
Biografie świętych ojców i nauczycieli Kościoła, ich żywoty, a częścią życia jest zawsze cześć świętego po jego odejściu do Boga, są takie oczywiste: Bóg poddawał próbom swoich świętych, tak jak nas wszystkich, w wierności cnocie ortodoksji i pokory. Ważne jest, aby pamiętać, że zgodnie z pismem i tradycją wierność im jest prawdziwą cnotą!
Według Pisma Świętego chrześcijanin musi "wierzyć Bogu, wierzyć w Boga i podążać za Bogiem" - pisał o tym św. Augustyn.
Niedziela Prawosławia świętowana na samym początku Wielkiego Postu jest przypomnieniem Kościołowi przez Pana Boga, że na ścieżkach trudnego i długiego czasu nie jesteśmy sami. Z nami Bóg w Chrystusie wraz z Duchem Świętym i my stajemy i staniemi przed świętymi. Oni nieustannie, głosem liturgii i sakramentów, słowami swoich czynów, zapraszają nas do dzielenia się z nimi radością, która nie ustania nigdy w tym obcowaniu ze świętymi.